23.000 vụ cháy nhà mỗi năm: Sai lầm chết người khi dùng ổ cắm điện mà 90% người Việt mắc phải

Sự tiện lợi của những chiếc ổ cắm nối dài đang bị lạm dụng một cách nguy hiểm, biến hàng triệu ngôi nhà thành những “quả bom nổ chậm”. Thống kê rùng mình từ Cục Quản lý Hỏa hoạn Mỹ (USFA) cho thấy có hơn 23.000 vụ cháy nhà mỗi năm chỉ vì thói quen cắm thiết bị công suất lớn vào ổ chia điện. Tại Việt Nam, dù chưa có thống kê đầy đủ, nhưng nguy cơ này còn hiện hữu rõ nét hơn khi thói quen sử dụng các loại ổ cắm chia ba, chia bốn kém chất lượng vẫn đang phổ biến trong nhiều gia đình.

Trong cuộc sống hiện đại, khi số lượng đồ công nghệ tăng lên chóng mặt nhưng các ổ cắm âm tường lại thiếu hụt, giải pháp nhanh gọn nhất mà đa số người Việt lựa chọn là mua thêm ổ cắm nối dài. Tuy nhiên, ít ai biết rằng đây chính là khởi nguồn của “bà hỏa” nếu gia chủ không phân biệt được những thiết bị nằm trong “danh sách đen” bắt buộc phải cắm trực tiếp vào nguồn điện chính.

Mối nguy hiểm đầu tiên và phổ biến nhất thường ẩn nấp ngay trong gian bếp của các bà nội trợ. Những thiết bị có cơ chế sinh nhiệt cao như vỉ nướng điện, lò vi sóng, lò nướng hay nồi chiên không dầu thường tiêu thụ mức công suất khổng lồ, trung bình trên 1.800W để vận hành. Sức nóng và tải trọng điện này vượt quá khả năng chịu đựng của các ổ cắm nối dài dây tiết diện nhỏ thường thấy trên thị trường, dẫn đến hiện tượng quá tải, làm nóng chảy lớp nhựa bảo vệ và phát hỏa chỉ trong tích tắc. Ngay cả những thiết bị tưởng chừng “hiền lành” như tủ lạnh hay tủ đông cũng không ngoại lệ. Dù vận hành êm ái, nhưng khoảnh khắc máy nén khởi động sẽ tạo ra dòng điện tăng vọt đột ngột, đủ sức đánh sập hệ thống điện của các ổ cắm chịu tải kém.

Bên cạnh sai lầm trong nhà bếp, một hành vi “tử thần” khác mà nhiều người mắc phải là thói quen cắm nối tiếp các ổ điện vào nhau (thuật ngữ kỹ thuật gọi là daisy-chaining) để kéo dây ra ban công hoặc sân vườn. Các chuyên gia phòng cháy chữa cháy cảnh báo đây là hành vi vi phạm quy tắc an toàn nghiêm trọng nhất. Việc nối dài vô tội vạ này làm tăng điện trở của dây dẫn, gây sụt áp và sinh ra nhiệt lượng cực lớn tại các điểm tiếp xúc, biến dây điện thành mồi lửa âm ỉ ngay dưới chân bạn. Thay vì mạo hiểm nối chồng chéo, người dùng nên đầu tư một cuộn dây cáp chuyên dụng có tiết diện lớn hoặc bố trí lại vị trí thiết bị hợp lý hơn.

Cuối cùng, nhóm thiết bị cơ khí và y tế cũng cần được giám sát chặt chẽ. Các loại máy khoan, máy cắt cầm tay sở hữu động cơ công suất lớn, khi hoạt động tạo ra xung điện rất mạnh dễ khiến aptomat của ổ cắm nối dài nhảy liên tục. Nguy hiểm hơn cả là việc cắm các thiết bị duy trì sự sống như máy trợ thở (CPAP) vào ổ chia điện. Chất lượng chập chờn của ổ cắm có thể gây sụt áp khiến máy hoạt động sai lệch, hoặc tồi tệ hơn là bộ ngắt mạch tự động ngắt điện do quá tải đúng vào lúc người bệnh cần oxy nhất.

Ngay sau khi đọc bài viết này, bạn hãy đứng dậy và kiểm tra ngay hệ thống điện trong nhà mình. Nếu phát hiện bất kỳ thiết bị sinh nhiệt lớn nào đang cắm chung chạ trên một ổ nối dài, hãy rút chúng ra ngay lập tức và cắm trực tiếp vào tường. Đừng để một thói quen nhỏ tiện lợi trong vài giây phải đánh đổi bằng sự an toàn của cả gia đình.